Alcohol Abuse in Rural Punjab

Introduction

Punjab is a state in northern India comprised of a mainly Punjabi-speaking Sikh minority Population. Due to these differences in religion and language, there exists a culture in Punjab which has its unique challenges and problems. One of these problems the state faces is the high rates of alcohol use and abuse, especially in rural villages. Data collected from multiple studies paint a clear picture that Punjab has higher rates of mental morbidity than the national average with alcohol use disorder being the biggest problem. These rates of alcohol use disorder rise even higher when we focus on areas in rural Punjab. Alcohol abuse is an important issue to highlight in rural Punjab because alcohol use disorder is a mental illness that significantly impacts physical health. It has been reported that worldwide there are an estimated 2.9 million deaths each year due to substance use disorders with alcohol use disorder contributing to 2.7 million of these deaths (Nadkarni et al., 2016). It has also been shown that alcohol abuse is a risk factor for cardiovascular diseases, cancers, chronic respiratory diseases and diabetes (World Health Organization, 2015). It is clear the impact that alcohol use disorder can have on public health and why it is important to investigate this problem in Punjab. As we investigate rates of alcohol abuse in Punjab and specifically rural communities in the state, we will find that they are higher than the national average due to a lack of education and other mental illnesses.

Discussion

When looking at Punjab it is clear that the state has higher than national average rates of mental morbidity. According to Chavan et al. (2018), it has been reported that the mental morbidity rate in Punjab is 13.42% while the national average for India is 10.6%. When we start looking at just rural Punjab we find that this number increases to 15% (Chavan et al, 2018). When looking at these numbers we see that Punjab has higher than national average rates of mental morbidity and this problem intensifies in the rural areas of the state. Looking at rates of mental morbidity across the state it has been found that the highest rate of any mental morbidity is alcohol abuse at 7.9% (Chavan et al. 2018). In a separate study, researchers surveyed 15 villages in the Jalandhar district of Punjab and the results showed that the most common substance abused in the villages was alcohol at 41% (Sharma et al, 2017). Even though this survey was conducted in a very localized region in the state and the number may not be generalized for all villages, it is still concerning to see alcohol being abused at such a high rate. In a study conducted by Avasthi et al. (2018), it was found that the lifetime dependence on alcohol in Punjab was 12.15% and when looking at just Men the rate rises to 22.66%. According to these rates, it has been estimated that 2.4 million people in Punjab have a lifetime dependence on alcohol Avasthi et al. (2018). In this same study, it has also been reported that when we look at the rural population of Punjab there is a higher prevalence of substance use and dependence compared to cities. Looking at all these studies together there emerges a clear picture that Punjab and specifically rural Punjab has a public health problem with alcohol abuse which needs to be addressed.

Seeing these numbers is concerning but to address this problem we need to understand what factors cause alcohol use disorder and which of these factors are present in rural Punjab. In Research conducted by Miller et al. (2010), it was found that hazardous alcohol use is more common among rural and remote communities relative to urban communities. This study shows that this problem is not just occurring in Rural areas in Punjab but is a common theme among rural communities. When looking at the risk factors for hazardous alcohol use and alcohol-related harm in rural and remote communities it was found that having less relative education, having friends and family who drink, having a mental illness, and having a history of arrest or incarceration are all risk factors (Friesen et al. 2022). In a separate study done by Kim et al. (2010), it was found that in the rural population not having an education increased the odds of alcoholism in rural men. When we look at these risk factors it is important to see which of these are manifesting in rural Punjab to combat the problem of alcoholism. There was research done by Kaur (2017), which investigated the quality of education in elementary schools in rural Punjab. This study found that the mean academic score was below 40%, which the researcher described as “dismal”. Kaur (2017) concluded that the learning outcomes and the quality of education in elementary schools in rural Punjab were poor. In research done by Pushkarna (2017), it was found that literacy rates for rural Punjab were 9% less than in Urban Punjab and Punjab as a whole had lower literacy rates than the national average. As mentioned earlier it has also been observed that the mental morbidity in rural Punjab is 15% which is higher than the national average of 10.6% (Chavan et al. 2018). Taking all this information together it can be seen that poor education and higher rates of mental morbidity in rural Punjab are contributing to the high rates of alcohol abuse.

According to the studies discussed in this paper it can be said that lower levels of Education and higher rates of mental morbidity among the rural population in Punjab may be the cause of the high rates of alcohol abuse. Therefore, a potential solution may be increasing education and providing mental health support in rural Punjab. Another potential solution to this problem may be screening and brief intervention. It was found that when lay counsellors delivered brief treatment to harmful drinkers in India there were positive and sustained effects on remission and abstinence (Nadkarni et al. 2022). According to Nadkarni et al. (2022), this solution is also cost-effective, which makes the solution even more viable for rural areas of Punjab. It has been shown that brief advice and early intervention is an effective strategy that has evidence from multiple countries and a range of healthcare settings (Anderson et al. 2009).

Conclusion

According to data collected by multiple studies, it can be shown that Punjab has an alcohol abuse problem, and that problem intensifies in rural areas of Punjab. It can be seen that lower quality of education, illiteracy and higher mental morbidity are risk factors present in rural Punjab for alcohol abuse. This problem is something that needs to be addressed as it is a public health concern. Protentional solutions to this can be targeting the risk factors or using a brief intervention.

Recommendations

Potential solutions are talked about in the discussion.  

Further research needs to be done in rural areas of Punjab to get a better idea of exact differences between rural and urban rates of alcohol abuse, education, and mental illnesses. It would also be beneficial to conduct research on incarceration rates in rural vs urban Punjab as this is also a risk factor for alcohol abuse.  

References:

Chavan, B. S., Das, S., Garg, R., Puri, S., & Banavaram, A. A. (2018). Prevalence of mental disorders in Punjab: Findings from National Mental Health Survey. Indian journal of psychiatry, 60(1), 121–126. https://doi.org/10.4103/psychiatry.IndianJPsychiatry_221_17

Sharma, B., Arora, A., Singh, K., Singh, H., & Kaur, P. (2017). Drug abuse: Uncovering the burden in rural Punjab. Journal of family medicine and primary care, 6(3), 558–562. https://doi.org/10.4103/2249-4863.222037

Avasthi, A. ( 1 ), Subodh, B. N. ( 1 ), Gupta, P. K. ( 2 ), Sidhu, B. S. ( 3 ), Gargi, P. D. ( 4 ), Sharma, A. ( 5 ), Basu, D. ( 6 ), Ghosh, A. ( 6 ), & Rani, P. ( 7 ). (2018). Epidemiology of substance use and dependence in the state of Punjab, India: Results of a household survey on a statewide representative sample. Asian Journal of Psychiatry, 33, 18-29–29. https://doi-org.login.ezproxy.library.ualberta.ca/10.1016/j.ajp.2018.02.017

Nadkarni, A., Weiss, H. A., Naik, A., Bhat, B., & Patel, V. (2016). The six-year outcome of alcohol use disorders in men: A population based study from India. Drug & Alcohol Dependence, 162, 107–115. https://doi-org.login.ezproxy.library.ualberta.ca/10.1016/j.drugalcdep.2016.02.039

Miller PG, Coomber K, Staiger P, Zinkiewicz L, & Toumbourou JW. (2010). Review of rural and regional alcohol research in Australia. Australian Journal of Rural Health, 18(3), 110–117. https://doi-org.login.ezproxy.library.ualberta.ca/10.1111/j.1440-1584.2010.01133.x

Erik Loewen Friesen, Ms., Jacob Bailey, Bhs., Sarah Hyett, Ms., Sina Sedighi, Bs., Mitchell Lennox de Snoo, Ms., Kenneth Williams, Ms., Rebecca Barry, Ms., Anders Erickson, Bs., Farid Foroutan, P., Peter Selby, P., Laura Rosella, P., & Paul Kurdyak, P. (2022). Hazardous alcohol use and alcohol-related harm in rural and remote communities: a scoping review. The Lancet Public Health, 7(2), e177–e187. https://doi-org.login.ezproxy.library.ualberta.ca/10.1016/S2468-2667(21)00159-6

Kim, J. M., Shin, I. S., Stewart, R., & Yoon, J. S. (2002). Alcoholism in older Korean men: prevalence, aetiology, and comorbidity with cognitive impairment and dementia in urban and rural communities. International journal of geriatric psychiatry, 17(9), 821-827.

KAUR, S. (2017). Quality of Rural Education at Elementary Level: Evidence from Punjab. Economic and Political Weekly, 52(5), 58–63. http://www.jstor.org/stable/44166150

Nadkarni, A., Bhatia, U., Bedendo, A., de Paula, T. C. S., de Andrade Tostes, J. G., Segura-Garcia, L., … & Andréasson, S. (2022). Brief interventions for alcohol use disorders in low-and middle-income countries: barriers and potential solutions. International Journal of Mental Health Systems, 16(1), 36.

Anderson P, Chisholm D, Fuhr DC, Anderson, P., Chisholm, D., & Fuhr, D. C. (2009). Effectiveness and cost-effectiveness of policies and programmes to reduce the harm caused by alcohol. Lancet, 373(9682), 2234–2246. https://doi-org.login.ezproxy.library.ualberta.ca/10.1016/S0140-6736(09)60744-3

Pushkarna, M. (2017). Literacy Patterns in Punjab: Rural-Urban Differentials. J. Human. Soc. Sci, 22(7), 32-39.

ਜਾਣ-ਪਛਾਣ

ਪੰਜਾਬ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਵੱਸੋਂ ਹੈ। ਧਰਮ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵਖਰੇਵਿਆਂ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਲੱਖਣ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਜਿਸ ਦਾ ਇਹ ਰਾਜ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਦਰਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ । ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਦੀ ਦਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਾੜ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਵਿਗਾੜ ਦੀਆਂ ਇਹ ਦਰਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਾੜ ਇੱਕ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 2.9 ਮਿਲੀਅਨ ਮੌਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 2.7 ਮਿਲੀਅਨ ਮੌਤਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ (Nadkarni et al., 2016). । ਇਹ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਕੈਂਸਰ, ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ (ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ, 2015) ਦੀਆਂ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਦਾ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਵਿਚਲੇ ਪੇਂਡੂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਾਂਗੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪਾਵਾਂਗੇ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਰਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹਨ।

ਚਰਚਾ

ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵੱਲ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਦਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹਨ। Chavan et al. (2018),  ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਦਰ 13.42% ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ 10.6% ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਸੰਖਿਆ 15% ਤੱਕ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ (Chavan et al. (2018)। ਇਹਨਾਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਦਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਰਾਜ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੀਬਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰ 7.9% (Chavan et al. (2018) ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ 15 ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ 41% ਸ਼ਰਾਬ ਸੀ (Sharma et al, 2017)। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਸਰਵੇਖਣ ਰਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਥਾਨਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡਾਂ ਉੱਤੇ ਆਮ ਕਰਕੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਇੰਨੀ ਉੱਚੀ ਦਰ ‘ਤੇ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹੋਣਾ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ। Avasthi et al. (2018) ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ‘ਤੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਨਿਰਭਰਤਾ 12.15% ਸੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਦਰ 22.66% ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 2.4 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਸ਼ਰਾਬ ਜੀਵਨ ਭਰ ਨਿਰਭਰ ਹਨ Avasthi et al. (2018) । ਇਸੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪੇਂਡੂ ਆਬਾਦੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਿਆਂ ਦੇਖਦਿਆਂ ਇੱਕ ਸਪਸ਼ਟ ਤਸਵੀਰ ਉੱਭਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਇਹਨਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਕ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਵਿਗਾੜ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਕ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। Miller et al. (2010) ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਖੋਜ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖਤਰਨਾਕ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੈ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪੇਂਡੂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ-ਸਬੰਧਤ ਨੁਕਸਾਨ ਲਈ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਘੱਟ ਸਿੱਖਿਆ, ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ, ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀ, ਅਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਜਾਂ ਜੇਲ੍ਹ ਜਾਣ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ, ਸਾਰੇ ਖਤਰੇ ਦੇ ਕਾਰਕ ਹਨ (Friesen et al. 2022)। Kim et al. (2010) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪੇਂਡੂ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਖਤਰੇ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬਬੰਦੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। Kaur (2017) ਦੁਆਰਾ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਔਸਤ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਕੋਰ 40% ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਖੋਜਕਰਤਾ ਨੇ “ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ” ਦੱਸਿਆ ਹੈ। Kaur (2017) ਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮਾੜੀ ਸੀ। Pushkarna (2017) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲੋਂ 9% ਘੱਟ ਸੀ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਦੀ ਦਰ 15% ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ 10.6% (Chavan et al. 2018) ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮਾੜੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਦੀ ਉੱਚੀ ਦਰ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਸ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੇਂਡੂ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਨੀਵਾਂ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਦੀ ਉੱਚੀ ਦਰ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੀ ਉੱਚੀ ਦਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਹੱਲ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸੰਭਾਵੀ ਹੱਲ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਅਤੇ ਸੰਖੇਪ ਦਖਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਆਮ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਵਾਪਸੀ ਅਤੇ ਪਰਹੇਜ਼ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਨ (Nadkarni et al. 2022)। (Nadkarni et al. 2022) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ , ਇਹ ਹੱਲ ਸਸਤਾ (cost effective)ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਹੱਲ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਵਹਾਰਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੰਖੇਪ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਣਨੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਬੂਤ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸੈਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ (Anderson et al. 2009)।

ਸਿੱਟਾ

ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੀਬਰ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਨੀਵੀਂ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ ਅਤੇ ਉੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਲਈ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਖਤਰੇ ਦੇ ਕਾਰਕ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਜਿੱਠਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮਸਲਾ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਹੱਲ ਖਤਰੇ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਜਾਂ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਦਖਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸਿਫਾਰਸ਼ਾਂ

ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵੀ ਹੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਅੰਤਰ ਬਾਰੇ ਬਿਹਤਰ ਅੰਕੜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪੇਂਡੂ ਬਨਾਮ ਸ਼ਹਿਰੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕਰਨਾ ਵੀ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਲਈ ਇੱਕ ਖਤਰੇ ਦਾ ਕਾਰਕ ਵੀ ਹੈ।